1. Thực trạng đáng báo động về an toàn thực phẩm tại chợ truyền thống
Số lượng và vai trò của chợ truyền thống tại Hà Nội
Hà Nội hiện có 455 chợ truyền thống, đóng góp 40% nhu cầu mua sắm tại các quận nội thành và 70% tại các khu vực ngoại thành. Chợ truyền thống là nơi cung cấp đa dạng mặt hàng, từ thực phẩm tươi sống, rau củ, trái cây, đến thực phẩm chế biến sẵn. Tuy nhiên, hệ thống này đang bộc lộ nhiều hạn chế nghiêm trọng về an toàn thực phẩm (ATTP) và vệ sinh môi trường.
Hạ tầng xuống cấp và thực phẩm không đảm bảo chất lượng
Theo ghi nhận, nhiều chợ dân sinh đang xuống cấp, không đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh. Hình ảnh rau củ, thực phẩm tươi sống được bày bán sát nền đất, gần cống rãnh hoặc nơi tập kết rác thải xuất hiện phổ biến. Tại chợ Thanh Hà (quận Hoàn Kiếm), nhiều loại rau quả vẫn còn bám bùn đất, trong khi các thực phẩm chế biến sẵn như giò chả thường phơi trần, không có dụng cụ bảo quản đạt chuẩn.
Khu vực bán thủy sản, gia cầm tại chợ Nguyễn Công Trứ (quận Hai Bà Trưng) thường xuyên đối mặt với tình trạng nước thải bẩn ứ đọng, bốc mùi hôi thối. Thực phẩm không nhãn mác, nguồn gốc không rõ ràng cũng làm gia tăng rủi ro cho sức khỏe người tiêu dùng.
Người tiêu dùng đối mặt với lựa chọn khó khăn
Dù thực phẩm trong siêu thị đảm bảo nguồn gốc và chất lượng, giá thành cao lại khiến nhiều gia đình có thu nhập thấp không thể tiếp cận. Do đó, họ vẫn lựa chọn mua hàng tại chợ dân sinh, dù luôn đối diện với nguy cơ mất an toàn thực phẩm.
2. Nỗ lực từ chính quyền để cải thiện an toàn thực phẩm
Các biện pháp quản lý an toàn thực phẩm của Hà Nội
Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, TP đã triển khai các biện pháp quyết liệt nhằm cải thiện an toàn thực phẩm:
- Cải tạo 19/38 chợ và xây mới thêm 4 chợ, dự kiến hoàn thành thêm 2 chợ mới vào năm 2025.
- Giải tỏa 176/213 tụ điểm kinh doanh tự phát, tiếp tục xử lý 37 tụ điểm còn lại.
- Đặt mục tiêu 100% các chợ được giám sát, lấy mẫu kiểm tra chất lượng thực phẩm và đáp ứng quy định về an toàn thực phẩm vào năm 2025.
Ứng dụng công nghệ và tăng cường thanh kiểm tra
Hà Nội đã thiết lập đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh và công khai các cơ sở vi phạm. TP cũng tăng cường sử dụng xe kiểm nghiệm chuyên dụng và các thiết bị test nhanh tại chợ, tập trung vào các sản phẩm có nguy cơ cao như rau, thịt gia súc, gia cầm.
Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Trần Thị Phương Lan nhấn mạnh vai trò của các trạm xét nghiệm nhanh tại chợ. Tuy nhiên, hiện chỉ có 22/500 chợ được trang bị trạm xét nghiệm, tỷ lệ rất thấp so với nhu cầu thực tế.
3. Giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát ATTP tại chợ truyền thống
Cải thiện cơ sở hạ tầng
- Đầu tư xây dựng, cải tạo chợ truyền thống theo hướng hiện đại hóa nhưng vẫn giữ được đặc trưng bản địa.
- Lắp đặt các khu vực bảo quản thực phẩm đạt chuẩn, tránh nhiễm khuẩn chéo.
Đẩy mạnh công tác truyền thông và giáo dục
- Nâng cao nhận thức của tiểu thương và người tiêu dùng về tầm quan trọng của ATTP.
- Tổ chức các buổi tập huấn về kỹ năng nhận biết thực phẩm an toàn và cách bảo quản.
Tăng cường sự tham gia của cộng đồng
- Khuyến khích người tiêu dùng báo cáo các vi phạm qua đường dây nóng.
- Hỗ trợ các hộ kinh doanh cải thiện điều kiện kinh doanh, đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn ATTP.
4. Kết luận: Vì một môi trường chợ an toàn, bền vững
Đảm bảo ATTP tại chợ truyền thống là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ từ chính quyền, tiểu thương và người dân. Việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, tăng cường kiểm tra chất lượng thực phẩm, và đẩy mạnh giáo dục sẽ góp phần xây dựng môi trường mua sắm an toàn, lành mạnh cho mọi người.
Hà Nội cần duy trì nỗ lực này để đạt được mục tiêu toàn diện về ATTP, không chỉ bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn nâng cao hình ảnh của chợ truyền thống trong đời sống đô thị hiện đại.
Nội dung bài viết có tham khảo từ: kinhtedothi.vn